Ӗнер пирӗн республикӑра, Ҫӗрпӳ районӗнчи Нӗрӗш Катек ялӗ патӗнчи ҫул ҫинче тӑр кӑнтӑрла пысӑк инкек пулнӑ.

Шупашкартан Вӑрмар районне хӗр илме каякан машина йӗпе асфальт ҫинче вылянса кайса хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта вӑл Белоруҫран килекен «Скания» грузовикпа ҫапӑннӑ. Фура хӑй те кювета чӑмнӑ, анчах ҫаврӑнса ӳкмен. Хӗре лартма каякан 6 машинӑллӑ кортежран пӗринчи, малта пыракан «БМВ» маркӑллӑ машина ҫинчи 22-25 ҫулти виҫӗ каччӑран пӗри те. Ҫав шутра авланма шут тытни те, чӗрӗ юлайман. «Инкек сӑлтавне тӗпчеҫҫӗ», — тесе пӗлтернӗ республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-сужбин хыпарӗнче.

Ҫӗрпӳ районӗнче «Тӗлӗнтермӗш шкул хӗрачи 2013» конкурс ирттерме шутланӑ. Унта 9–11-мӗш классенче вӗренекенсене хутшӑнма ирӗк параҫҫӗ. Хӑйсен пултарулӑхне конкурсра тӗрӗслес тесен малтанласа заявка памалла тата хӑйсемшӗн кар тӑма килӗшекен 5 ҫынтан тӑракан ушкӑна тупса хатӗрлемелле.

Ӑмӑрту ҫак уйӑхӗн 25-мӗшӗнче район центрӗнчи социаллӑ пурнӑҫпа кану пӗрлешӗвӗнче иртӗ. Унта пикесен хӑйсен мӗнпе кӑсӑкланнипе паллаштарма, ҫанталӑка юратма чӗнсе (ара, конкурса ҫӗршыв шайӗнче кӑҫал йышӑннӑ ҫутҫанталӑка хӳтӗлемелли ҫулталӑка халалланӑ-ҫке) калама тата ытти енпе ӑсталӑха кӑтартма тивӗ.

Кӗр кунӗсене ярса пусса ӗлкӗреймерӗмӗр — гриппа тата респираторлӑ вирус инфекцийӗсемпе чирлекенсем тупӑннӑ та. Иртнӗ эрнере ҫавӑн йышшисен хисепӗ унчченхи эрнеринчен 33 процент ӳснӗ. Респираторлӑ вирус инфекциӗпе асапланакансене пӗр эрне хушшинче 7,5 пин ытла ҫынна шута илнӗ, вӗсенчен 77 проценчӗ — ачасем.

Чирлекенсен йышӗпе хуласем — Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле — уйрӑмах «палӑрса» тӑраҫҫӗ. Пульницӑна 137 ҫынна хунӑ, вӗсенчен 91,2 проценчӗ — 17 ҫула ҫитмен ачасем. Парагрипп текен чире Шупашкарта виҫӗ тӗслӗх тупса палӑртнӑ, аденовируса Ҫӗрпӳ районӗнче пӗр ҫынӑнне асӑрханӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Туҫи ялӗнчи нумай хваттерлӗ ҫуртра пурӑнакансем кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче ҫурт сирпӗннине пула килсӗр тӑрса юлнӑччӗ. Инкеке лекнисене республика влаҫӗсем ҫӗнӗ ҫуртпа тивӗҫтерме шантарнӑччӗ-ха ун чух. Йӑнӑшмастпӑр пулсан, кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне туса пӗтерме пулнӑччӗ. Чӑн та, каланӑ тунӑ — паян унти 18 хваттерлӗ ҫӗнӗ ҫурта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Унта хутшӑннӑ республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Нихӑҫан та никама та инкекре хӑварман та, хӑвармӑпӑр та», — тесе каланӑ.

Ҫурта тума 24,6 миллион тенке ларнӑ, республика правительствин резерв фондӗнчен 10,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Сӑнсем (47)

Ҫӗрпӳ хулан ҫурҫӗр-хӗвел тухӑҫ енче Кӗҫӗн Ҫавал юханшывӑн шыв ҫулне йӗркелес ӗҫсем пӗччӗкӗн вӗҫленме те тытӑннӑ. 2012 ҫулхи раштав уйӑхӗнче пуҫарӑннӑ ӗҫсем малашлӑхра тухма пултаракан ейӳрен хӑтараҫҫӗ.

Авӑнӑн 16-мӗшӗнче Кӗҫӗн Ҫавал ҫӗнӗ 313 метрлӑ шыв ҫулӗпе юхма тытӑннӑ. Паянхи кун кивӗ шыв ҫулне хуплас, ҫак лаптӑка тирпейлес тата нумай ҫул ӳсекен курӑк таврашне акас ӗҫсене пурнӑҫлаҫҫӗ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи ЗАГС уйрӑмӗ паянхи кун та 100-мӗш е 200-мӗш шутпа мӑшӑрланакансене чыслассипе ырӑ йӑлана тытса пырать.

Ҫак кану кунӗсенче вара шӑпӑх 200-мӗш мӑшӑрсен пӗрлешӗвне регистрациленӗ. Паллах, ку пулӑм ҫамрӑк мӑшӑра, туя пуҫтарӑннӑ хӑнасене савӑнтарнӑ. Вӗсемсӗр пуҫне ЗАГСра хӑйсен юратӑвне тата тепӗр ҫичӗ мӑшӑр офицаллӑ ҫирӗплетнӗ. Пӗр тӗвве ҫыхӑннӑ мӑшӑрсене саламласа пӗрлешӳ кӗрменӗн ӗҫченӗсем пӗрремӗш ҫемье документне алла тыттарнӑ. Савӑнӑҫлӑ мӑшӑрсем вара ЗАГС пайне малашлӑхра та, хӑйсен пӗрремӗш пепкесене регистрацилеме килме шантарса каланӑ.

Ӗнер, ҫурлан 28-мӗшӗнче, 11:14 сехетре М-7 «Мускав-Ӗпхӳ» ҫулӗ ҫинче, Ҫӗрпӳ районӗнчи Йӗкӗрвар ялӗ ҫывӑхӗнче хӑрушӑ ҫул-йӗр инкеке сиксе тухнӑ. Икӗ ҫӑмӑл урапа — вӗсенчен пӗри ҫул-йӗр хушсӑрлӑхне упраса пыракан патшалӑх инспекцийӗн ӗҫ урапи — пӗр-пӗринпе хытах ҫапӑннӑ.

Тухнӑ пӑтӑрмах ҫул-йӗр хурал службин икӗ ӗҫченӗн тата «Жигули» маркӑллӑ урапан рулӗ умӗнче ларакан арҫын пурнӑҫне татнӑ. Республикӑри СКР йӗрлев управленийӗнче палӑртнӑ тӑрӑх паянхи кун тухнӑ инкекӗн сӑлтавӗсене тӗпчеҫҫӗ, йӗрлев умӗнхи тӗрӗслеве ирттереҫҫӗ. Унсӑр пуҫне йӗрлев ӗҫченӗсем пӑтӑрмах тухнӑ вырӑна тӗплӗн тишкереҫҫӗ, медицина экспертизине ирттермӗ палӑртнӑ.

Комбайнсем хиртех хыпса илни пулкалать-ха. Ҫак кунсенче вара «Шупашкар–Сӑр» автоҫулӑн 81 ҫухрӑмӗнче ӗҫлекен грейдера ҫулӑм ярса илнӗ. Техника Ҫӗрпӳ районӗнчи «Воддорстрой» обществӑн пулнӑ. Грейдер хыпса илни пирки хыпар ҫитнӗ хыҫҫӑнах яваплӑ службӑсем унта виҫӗ автоцистерна янӑ.

Пушарпа кӗрешекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫулӑм техника тытӑмӗ, механизмсемпе узелсем юсавсӑр пулнипе ҫыхӑннӑ.

Кашни кун тенӗ пек ҫын пурнӑҫӗ татӑлать. Пӗрисем чирленине пула пурнӑҫран уйрӑлаҫҫӗ, теприсем тулашри, хӑйсенчен килмен сӑлтавӗсене пула вилеҫҫӗ. Пурнӑҫран уйрӑлакан виҫҫемӗш пайне вара хӑйсен явапсӑрлӑхӗ, пурнӑҫ саккунӗсене хирӗҫ талпӑнни пӗтерет. Ӗнерхи пулӑм вара ҫакна тепӗр хут ҫирӗплетнӗ.

Ҫын пурнӑҫне татакан ҫул-йӗрте тухнӑ инкек ӗнер, ҫурлан 19-мӗшӗнче 22:10 сехетсенче «Ҫӗрпӳ–Красноармейски–Шурҫырма» урапасен ҫулӗ ҫинче Ҫӗрпӳ районӗн Рынкӑ сали ҫывӑхӗнче тухнӑ.

Республикӑри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхне упраса тӑракан патшалӑх инспекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх « ГАЗ–322132» маркӑллӑ урапапа пыракан 26-ҫулхи водитель 61 ҫулхи ватта ҫапса кайнӑ. Тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх пенси ҫулӗсене ҫитнӗ арҫын «Газель» ҫывхарса ҫитиччен пӗр-икӗ метр кӑна юлнине лайӑхах курса тӑнӑ пулин те, ҫапах утма чарӑнман. Тен, ватӑ урапа чарӑнасса шанӑ е «каҫса ӗлкереп» тесе шутланӑ.

Хайхи водитель сасартӑк ҫул ҫине тухнӑ ҫынна асӑрхасан урапана чарма васканӑ, анчах та ҫав-ҫавах инкекрен хӑтӑлма пултарайман.

Вӑйлӑ ҫапнине пула ватӑ ҫын васкавлӑ пулӑшу ҫитмесӗрех вилсе кайнӑ.

Малалла...

Ял уявне йӗркеелссине юлашки ҫулсенче унта та кунта йӑлана кӗртсе ячӗҫ. Нумаях пулмасть, акӑ, Ҫӗрпӳ районӗнчи янтушсем йӗркеленӗ. Ҫак ятпа ял халӑхне Опытнӑй ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Николай Данилов саламланӑ. Янтуш ялӗн старостине Петр Ильина вӑл Тав хучӗпе сума сунӑ. Уявӑн тӗп поварне, Галина Федоровӑна та, ҫапла чысланӑ иккен. Тӑван ҫӗршывӑн ветеранӗсене, Никандр Степанова тата Анастасия Егоровӑна, Сергей Степанов усламҫӑ пулӑшнипе парнеллӗ тунӑ. Ялти маттурсене хавхалантарма чи лайӑх сӑра вӗретекене, чечек ӳстерекене, пахча-ҫимӗҫ туса илекене, чи лайӑх хушма хуҫалӑх ыттакана тата ыттисене тӗрлӗ номинаципе палӑртнӑ.

Ялти чи аслӑ ватӑсене — 102-ри Мария Ивановӑпа 99-ти Федосия Степановӑна та — чысланӑ, татах нумай пурӑнма ҫирӗп сывлӑх суннӑ.

Сӑнсем (20)